Als aanjager van overheidsparticipatie is Aartie Mahesh op vele vlakken bezig om collega’s, burgers en ook andere partijen actief te betrekken bij ontwikkelingen in de gebieden van stadsdeel Nieuw-West.

Op een stormachtige dag in maart spreken we met Aartie Mahesh. Vanuit een kamer in het stadsdeelkantoor waar we elkaar ontmoeten, kijken we rechtstreeks uit over Plein ‘40-‘45, waar de marktkramen de storm maar net weerstaan. “Amsterdam is zo’n boeiende stad!”, zegt Aartie vrolijk en energiek. “Zo kijk ik ernaar. Maar ik heb altijd aan de goede kant gestaan, waar de mooie dingen gebeuren. Ik vind het cool om voor de bewoners te mogen werken. Ik zit in allerlei netwerken, spreek zoveel mensen, daar kan ik erg van genieten.”

Netwerken

Die netwerken zijn een kracht maar tegelijkertijd een zwakte van het systeem, weet zij inmiddels. “Als je geen netwerk hebt, is het in Amsterdam heel moeilijk goed op de hoogte te zijn en samen iets voor elkaar te krijgen. Er is zoveel diversiteit in de stad, maar er zijn geen zuilen zoals vroeger, waar je automatisch toegang tot hebt.” Aartie vroeg zich al langer af hoe ze de mensen en netwerken uit de buurt meer kan betrekken bij wat er gebeurt. Wijzend op het plein: “Je kunt wel van bovenaf vertellen hoe je zo’n markt anders wilt inrichten en dat iedereen verantwoordelijk is voor hoe het eruit ziet. Maar het is veel krachtiger en effectiever als je samen zo’n proces aangaat.”

Design Thinking-methode

Samen betekent met de gebiedsteams die de buurt en de mensen kennen. Maar samen betekent voor Aartie bovenal met de BOB (bewoners, ondernemers en bezoekers) zelf. “Als zij vanaf het begin veranderingen mee mogen vormgeven, zullen zij zich niet alleen betrokken voelen maar er ook achter staan en zich verantwoordelijk voelen. Dan ontstaat een participerende maatschappij.” Mensen positief betrokken krijgen vergt wel een bepaalde aanpak. “Consequent hebben we waarderend onderzoeken toegepast in diverse werkvormen. Deze ontwierpen we volgens de Design Thinking-methode, waarin de gebruiker centraal staat en taal en ontwikkeling geen barrière vormen: iedereen kan meedoen.”

Straatinterviews

Het participatietraject gebiedsplannen 2018, dat in 2017 plaatsvond is een van de voorbeelden die laten zien hoe goed die aanpak werkt. “We hielden maar liefst achthonderd straatinterviews, waarin we mensen op een positieve manier vroegen naar hun mening en maakten gebiedswandelingen met bewoners. De gebiedsteams hielden pop-up-bijeenkomsten, waar een getekende versie van de gebiedsplannen werd gedeeld. Daarop konden mensen ook weer reageren. Ook hielden we een oogstsessie waarop alles getoond en gevierd werd. Er vonden zoveel ontmoetingen plaats, we hoorden meteen terug hoe blij mensen waren dat ze mee konden doen. Niet alle suggesties worden uiteraard ook uitgevoerd. Maar dat mensen het gevoel hebben dat er naar hen wordt geluisterd, doet heel veel.”

Stroperig

Natuurlijk kan het altijd nóg beter. “Door onder meer ingewikkelde regelgeving verlopen de processen binnen de gemeenten bijvoorbeeld soms wat stroperig”, zegt Aartie. “Het zou fijn zijn als er iets meer flexibiliteit zou zijn. Want als het te lang duurt, loop je als ambtenaar het risico dat bewoners en ondernemers teleurgesteld raken, het vertrouwen afneemt en de betrokkenheid weer verdwijnt.” Kortere lijntjes en sneller schakelen zou volgens haar een groot verschil maken. “Want de mensen in de wijk willen wel, daar ligt het zeker niet aan.”

Jongeren

Dat bleek ook weer uit de totstandkoming van de herinrichting van het Ecuplein, in De Aker. “In een tent stond een schaalmodel van het plein. Met kinetisch zand konden mensen daarin zelf een ontwerp maken. Daar werd vervolgens een foto van gemaakt. Ook vulden zij vragenlijsten in. Deze inbreng is verwerkt in het definitieve ontwerp dat nu ter inzage ligt.” En een voorbeeld waar Aartie echt trots op is, zijn de sessies over de toekomst van de wijk met jongeren. “Daar wilden we heel graag veel jongeren bij betrekken, zij zijn tenslotte de toekomst. De opkomst was verrassend groot en de gesprekken inhoudelijk. Maar de grootste winst is dat we nu met deze jongeren in contact staan en dat zij zich gezien en gehoord voelen. We maken deel uit van elkaars netwerk, wat nu precies zo belangrijk is.”

Burgerparticipatie

De gemeente Amsterdam vindt het belangrijk dat Amsterdammers betrokken zijn bij besluitvorming en worden ondersteund bij het nemen van initiatieven. Een (beleids-)plan ontstaat niet zomaar. Bij het ontwikkelen van een plan wordt een aantal fases doorlopen waarin het plan steeds concreter wordt. In principe kunnen in elke fase bewoners of ondernemers betrokken worden. Dit heet ‘burgerparticipatie'.

Burgerparticipatie betekent dat Amsterdammers meedenken, meepraten of meedoen bij het maken van plannen voor de buurt. Of bij het maken van beleid dat betrekking heeft op jouw situatie. Bijvoorbeeld over plannen voor inrichting van de openbare ruimte, het verbeteren van buurten, een speeltuinenbeleid of specifiek beleid voor jongeren of ouderen.

Ook in 2019 en daarna zullen burgerparticipatie en democratisering belangrijke thema’s zijn binnen de gemeente Amsterdam.